Ontheemd

‘Soms is het gewoon heel simpel’

Vandaag was mijn eerste bouwdag van Ontheemd (voorheen PUT). Om vast te oefenen met het delen van ervaringen heb ik besloten om zo goed als het kan een blog bij te houden.

Even terug naar het begin. Aan het einde van de zomervakantie werd ik gevraagd om mee te werken aan een productie in de grote zaal van de theaterschool. Omda
t dit een productie zou zijn die niet onder het kopje gebruikelijk valt, was er een mogelijkheid om in een van de eerste schoolweken een bauprobe te houden. Het stuk zit namelijk als volgt in elkaar:
Tussen de bruggen van de zaal wordt een platvorm gemaakt en gehangen. Daarop komt het publiek (+/- 10 per keer) te zitten. Ze zitten rond een put, als je daarin naar beneden kijkt zie je een lange tunnel die tot de vloer van de zaal reikt.  Onder in de put zijn 5 mimers die performen. 
De grootste uitdaging in het decor zit hem in de twee enorme waterlenzen van ruim 2m en 3m doorsnede gevuld met 170 liter water per stuk, waarvan er eentje tijdens de voorstelling changeert en lek geprikt wordt.  Later meer over het decor.

Mijn taak in deze productie is in samenwerking met Varja een lichtontwerp maken en uitvoeren. Omdat Varja momenteel aan twee voorstellingen werkt doe ik ook de montage van de voorstelling. Hierdoor is goed samenwerken, afspraken maken en een duidelijke visie erg belangrijk. Daarom zijn we beide verantwoordelijk voor het licht.

Dit kort als begin, morgen meer.

Concept en regie: Marinke Eijgenraam
Spel: Francesca Lazzeri, Isadora Tomasi, Layla de Muynck, Dido van Oosten, Santino Slootweg
Scenografie: Geartsje van der Zee
Lichtontwerp: Varja Klosse en Lars Huijgen
Geluidsontwerp: Rinse de Jong (afstudeervoorstelling)
Eerste inspiciënt: Jacco Windt
Productie: Jimmy-Pierre de Graaf
Productie-assistent: Rick Busscher
Scenografie-assistent: Zina Kisch

Met dank aan:

Francesca Lazzeri, Eli van Hooff, Stijn Kierkels, Pim Vonk, Lieske van der Linden, Irene, Florian, Lisa Corsten, Theatex, Jan Sol Interieurstoffen Purmerend, Barend Verschuren – Raymakers & Co BV, Jan van Dijk Containers, Edwin Ensing – Visscher Holland, Münchner Kammerspiele, Huismeesterij Theaterschool, Annebeth Vlietstra, Bas de Bruijn, Peter Zwart, Jordan Tuinman, Niko Bovenberg, Eddy Westerbeek, Loes van der Pligt, Frits van Driel, Hidde Plasmeyer, Guido Bevers, Peter de Kimpe, Doris Dhauw, Job Rietvelt, Merijn Versnel, Mats Voshol, Wil Holla, Pick-up Club, 

‘Ontheemd’ is een afstudeervoorstelling van Marinke Eijgenraam van de Mime Opleiding en Rinse de Jong van de Opleiding Techniek en Theater.  

 

‘Standby waterstofzuiger’

Miscommunicatie tussen Geartsje (scenograaf) Marinke (regie) en ik. Het gaat om het onderste deel van de put. Zou het uiteindelijke er al in hangen en zo ja kunnen er scheuren in gemaakt worden. En kan het snel want er staan al spelers klaar.

Als een razende haas licht neerzetten,  doeken inhangen en zorgen dat alles waterproof is, want vandaag gaan we een van de waterlenzen scheuren.

Tijdens het spelend zoeken van Marinke probeerde we ook wat lichtstanden uit, dit was fijn want daardoor begint het allemaal wat meer vorm te krijgen. Dingen die in het badhuis van school goed werkte pakte hier soms minder uit waardoor ook in het spel nog een sterke ontwikkeling zit. Vanuit de begeleiding komt al erg goede feedback en positieve geluiden.

Spannend was nog het scheuren van de lens, de spelers staan wel in een bak die het water opvangt maar daaromheen staan een grote hoeveelheid aan geluid en licht. Dit was voor de eerste test allemaal afgedekt met landbouwplastic maar na afloop bleek de stof van de put alles ,op een paar spetters na, binnen heeft gehouden.

Vandaag was een dag van hard lopen, veel vooruit denken en zorgen dat ik klaar was voor de eerste montagedag aanstaande Maandag.

 

‘Een trekker werkt beter als je duwt’ 

Met vijf personen zitten we in de bovenruimte en turen we de diepte in. Dimdammen over een of twee procentjes meer licht, want in een erg kleine, intens donkere ruimte valt het verschil echt op. Het lastige is omdat de ruimte zou nauw luistert kan Marinke (regisseuse) nu pas echt zien wat het doet. Dat betekent; veel proberen, alles willen zien en pas nu echt een stijl ontwikkelen. Na een doorloop ben ik even bij haar blijven hangen en heb ik gevraagd of ze een tijdlijn van de voorstelling kan opschrijven, of verschillende scene’s die ze nu op het oog heeft. Dit zou mij helpen met het volgen van het verhaal en concept en zo kunnen sturen met licht. Dat leek haar een goed idee en morgen zal ik daar de eerste verzie van krijgen.

Vandaag was Varja er ook weer bij, goed moment om te laten zien waar ik van de geplande route en plan ben afgeweken en te kijken wat in haar ogen niet goed of juist wel goed werkte. Ze was erg tevreden dat ik in haar stijl ben doorgegaan en er toch een eigen draai aan heb kunnen geven. Een probleem waar ik wel tegenaanloop is dat ik de tweede proefbouw in het badhuis heb gemist. Daar zijn een paar lichtbeelden ontstaan die Varja nu in de grote zaal probeert te maken maar niet voor elkaar krijgt. En ik kan niet helpen omdat ik het niet gezien heb. 

Aan het einde van de repetitie, toen het licht weer aanging, kwamen we erachter dat het waterbassin dat het water opvangt uit de onderste lens niet meer waterdicht was. Omdat we in de repetitie de lens scheurde lag er dus flink wat water over de vloer. We zijn er wel achtergekomen dat alle electra veilig opgebouwd is.

‘Je moet niet proberen te willen te doen’

Laten we zeggen dat tot nu toe we in de voetheuvels van de Pyreneeën zaten en de afgelopen twee dagen een sprintje getrokken hebben naar de top. Er is erg veel gebeurd, maar laat ik bij het begin beginnen.

Het allergrootste probleem is dat de voorstelling nu (vrijdag na 4 dagen monteren
pas echt een volgorde begint te krijgen. Ik liep heel erg tegen het programmeren op om omdat alle stukken door elkaar heen gerepeteerd werden en verschoven. Op gegeven moment had  ik 15 cuellisten waarin er sommige standen wel gebuikt konden worden en andere niet. Ik begon het overzicht kwijt te raken.
Die avond hebben we een productievergadering gedaan van 2,5 uur om dit meer op de rails te krijgen. Daarin zijn verschillende dingen uitgesproken, zoals voor het geluid met Rinze.
Hij heeft erg veel moeite om snel materiaal aan Marinke te kunnen laten horen. Dit komt door een afspraak die hij voor het monteren met haar gemaakt heeft. Het idee was eerst dat het geluid leidend zou zijn aan de spelers, maar dat is  nu omgedraaid. Het probleem daarbij is dat zijn gehele geluid/afspeelsysteem  op een andere manier is ingericht waarmee hij minder snel en flexibel is dat nu van hem verwacht wordt. Dit uitgesproken is er extra tijd voor hem ingepland om dit op te lossen en een ander repetitiesysteem te bedenken.

Voor licht was er ook een issue, omdat de afspraak was dat Varja en ik er samen aan zouden werken ben ik in de dagen dat ze er niet was zelf aan de slag gegaan met het zetten van de eerste lichtstanden. Deze zijn samen met Marinke gezet op de dramaturgische lijn. Toen de dag erna Varja er weer bijkwam en de standen zag begon ze er gelijk in te knippen en veranderen. Dat vond ik erg lastig. Omdat ze ten eerste niet wist waarom we ze zo gezet hadden en waar het zat in het verhaal. Puur op beeld ging ze al veranderen. Ik ben daar op de rem gaan staan door rustig voor te stellen om eerst alles te bekijken op volgorde en dan er wat van te zeggen. Ondanks dat was ze lastig te stoppen.
Dit werd vooral duidelijk Zaterdagmiddag. Die ochtend moest ik namelijk werken en was dus niet in de zaal. Daarom is Varja achter de lichttafel gekropen om standen te maken. Dit zorgde bij mij veel koppijn. Dit omdat Varja op een totaal andere manier met de tafel en programmering omgaat dat ik doe. En omdat ik de voorstelling draai wil ik hem ook programmeren. Toen ik die middag binnenkwam vond ik 3 cue lijsten die waarin ze in verschillende  standen aanpassingen gedaan had. Daarom moest ik eerst in 3 lijsten stand voor stand doorlopen waar er veranderingen zaten en dat doorvoeren in mijn cuelijst.

Een ander ding is dat Varja altijd in ik-vorm praat  als ze een idee heeft en in wij-vorm als ze praat over dingen die gedaan moeten worden. En vooral de grote dingen eindigen dan bij mij op mijn to do list. En dat komt als volgt.
Omdat tijdens de montage de lichttafel niet in de ruimte rond de put kan staan moet ik de hele tijd heen en weer lopen. En als Varja er is door steeds veranderingen die ze wil zien heen en weer gestuurd naar de lichttafel waardoor ik de binding mis met Marinke, ook tijdens doorlopen zit ik dus ergens anders en zie ik niet het totale plaatje. Omdat ik daarin dan afhankelijk ben van Varja. De verhoudingen die we aan het begin van het proces hadden vastgezet zijn totaal verander. Ik voel me nu meer een  hulpje dan een deel van het eerdere lichtontwerp-duo. Hier wil ik met Varja over gaan praten maar door de intense druk waar het proces nu doorheen gaat, maandag try-out en er is nog geen einde van het stuk, daarom schik ik mij voor nu in die rol om het stuk af te krijgen.

 

‘Het wiel is ook maar een uitvinding’

Potverdorie wat een productie, er is erg veel gebeurd maar wat hebben we een mooie voorstelling neergezet. Ik kan oprecht zeggen dat ik er trots op ben.
Vanuit het publiek zijn enorme positieve reacties gekomen, mensen waren geëmotioneerd en geraakt door de voorstelling. Een deel van de bezoekers zijn na afloop komen kijken waar en hoe ze gezeten hebben. De meeste hadden geen idee dat ze ergens boven in de burggen hebben gezeten, dat was voor ons een fijne bevestiging om te krijgen. Daardoor wisten we dat we dat we het publiek in het geheel konden meevoeren naar een andere wereld.

Het draaien van de voorstelling was ook een aparte ervaring. Omdat Rinze en ik op een totaal andere plek zaten dan waar de voorstelling zich afspeelde, en er met moeite van opzij de spelers konden zien moesten er andere oplossingen komen waarmee we de voorstelling konden zien. Het was zelfs zo dat ik pas 16 cues in de voorstelling iets kon zien. Daarom hadden we boven de put en naast de put een camera staan, zo konden we ongeveer zien wat het publiek zag en hadden we beter zicht op de spelers. Dit was ook wel lastig omdat een camera licht heel anders ziet dan het menselijk ook. Ik moest leren anticiperen op wat er ging gebeuren aan de hand van hoe de spelers zich gedroegen en hoe het geluid klonk. En dan eerder drukken voordat ik iets zag. Dit vereiste erg hoge concentratie en focus. En met 14 voorstellingen binnen 5 dagen is dat nogal wat. De planning ervan was erg strak. Dit betekende dat we ongeveer een uur hadden om alles opnieuw klaar te zetten voor de volgende voorstelling. Dus al het water moest weg, de bak waar de spelers in stonden moest leeg en droog, boven moest er een nieuwe lens in die ook gevuld moest worden, enzovoort. Al met al waren we er ongeveer 3 kwartier mee bezig. En dat met 3 en een keer 4 voorstellingen op een dag was het lastig de concentratie hoog te houden. Het was in het hele team te merken. Maar het was echt knap hoe iedereen het volhield.

 

Als laatste wil ik iedereen bedanken die meegeholpen heeft aan deze productie.